"Ask it Doctor Dan, deep mother fucker"
leestijd: 6 min

Na zijn tijd als wethouder Cultuur van de stad Groningen zwerft Jaap Dijkstra drie maanden door Zuid-Amerika. Hij vertelt er in vijf delen over op Dwarsstraat.

deel 3: Salta, Argentinië

In de oorlogsjaren moest je aan de Duitse bezetter als overheidsdienaar een Ariërverklaring overleggen. Zo ook mijn vader Pieter Dijkstra, Postcommandant van de Rijkspolitie, een éénmanspost in Heiligerlee. Mijn oudste broer Tjalling was inmiddels geboren en Henk was op komst. De afgifte van de verklaring bleek een probleem. Een joodse voorouder ergens in de stamboom lag dwars. Pieter moest er voor naar Leeuwarden, de details ken ik niet, maar hij slaagde erin een verklaring te bemachtigen.

Dit gegeven moet op de één of andere manier de houding van mijn ouders tegenover hun Joodse medeburgers hebben beïnvloed. Er hangt bij mij thuis een blijk van waardering aan de muur voor hun inzet in die jaren. De staat Israël, Ben Gurion, Golda Meir, Mosje Dajan en niet te vergeten Joodse oorlogsslachtoffers zoals paardenkoopman en slager Levi uit Muntendam, één van de weinige Oostgroninger overlevenden van de concentratiekampen, konden na de oorlog dan ook rekenen op de warme en volle sympathie van mijn ouders. Zo trof ik mijn vader eens in benevelde toestand slapend aan in zijn luie stoel na één van zijn bezoeken aan zijn Joodse vriend om wat paardenvlees te kopen. De lege jeneverfles en het paardenrookvlees nog in de fietstas.

Aan de balie van het Inn hostel in Iguazu, de watervallen waren een geweldige belevenis, staat een kleine kalende jongensachtige man naast me. Ik schat een jaar of veertig die aandachtig meeluistert hoe ik in gebrekkig Spaans een taxi probeer te regelen naar het vliegveld. Even later zit ik gezellig te eten met deze Joods-Canadese gyropractiker uit Toronto. Dan is aan een 'reinventing myself tour' bezig door Argentinië: 'Getting some space for a new perspective'. Het klinkt me vertrouwd in de oren. Na een twee weken durende 'Habitad for humanity' in Santa Fe: 'building houses for the poor, digging holes and not getting connected with my fellow Canadians. They liked shooting birds, man... vierduizend dollar lichter en een ervaring rijker, is Dan net als ik op weg naar de stad Salta in het Noordwesten van Argentinië. Hij beschikt over de nodige zelfspot en met zijn Cheech en Chong-achtige humor... 'lets make a dope deal', is het ijs snel gebroken.

Uiteindelijk belanden we in Salta in een tweepersoonskamer waar je je kont niet kunt keren. Not gay, but happy hebben we samen vier dagen voor de boeg. Dan wist onmiddellijk dat het goed zat: 'No German' en ik had iets geroepen over 'the Canadians who liberated our city'. Ik had hem niet eens verteld over mijn Canadese jeugdtrauma. De foto met mijn beide trotse broers in hun vaardig door mijn moeder in elkaar genaaide Canadese soldatenpakjes, gemaakt van een echt Canadees soldatenuniform. Heel wat beter dan het gelijmde van papier-maché geknutselde hanenpak waarmee ik op tienjarige leeftijd op een versierde boerenkar door Wildervank werd gereden. Nog steeds de pest aan carnaval en corso's.

Het zijn leuke dagen met Dan. Zijn 'go with the flow' en 'if it ain't Dutch then it ain't much' maken de stemming er alleen maar beter op. Een bijzondere niet praktiserende Joodse Dan met een vader, nazaat van een Joodse familie uit Bagdad en een Joodse moeder uit Polen. Ze leerden elkaar kennen in Israël, trouwden in 1948 en in het begin van de jaren vijftig emigreerde het paar naar Canada. Zoon Dan werkte tot voor kort voor een Canadese firma die allerlei producten maakt ter voorkoming van rugklachten en was met grote regelmaat te zien op de locale tv-zender met: 'Ask it doctor Dan.' We vermaken ons met mooie folkloristische muziek en dans in de Ballerama, een open luchtconcert op de Plaza van een geweldige Argentijnse jazzpianist Paleroama (of zoiets) die zich laat inspireren door de tangomuziek van Astor Piazzolla, eten heerlijk in Donjas Salta en beleven een hoogte- en dieptepunt tijdens onze tour door het Andesgebergte en Alto Plano.

Het was me opgevallen dat er relatief veel mannen in Salta moesten lijden aan een zware ontsteking aan kaken of kiezen. Etterende wonden, afgrijselijke zweren, 'daar gaan mijn kroketten mijnheer Sonneberg', die categorie. Ze lopen rond met opgezwollen wangen en ik had moeite de neiging te onderdrukken om de vaak wat haveloos uitziende types geld toe te stoppen met als oproep: 'Por el dentistico'. Onze chauffeur van de fourwheeldrive had ook zo'n dikke wang. Voordat ik diep medelijden begon te krijgen, werd me ter hoogte van de Seven Coloured Mountains duidelijk waarom. Hij stopte af en toe, bijna ongemerkt, wat blaadjes in zijn mond: cocablaadjes. Cheech Dannie en Chong Jaap kauwden alras mee. De geruststellende woorden van onze chauffeur: 'Izze do no harm, izze good' namen elke twijfel weg en in een oogwenk trokken de meest kleurrijke, zinsbegoochelende sience-fictionachtige landschappen aan ons voorbij.

Met 'In the calle da vida' op de speaker werd gestopt midden op een hooggelegen zoutvlakte. Dan liet mij springen op het zilt en maakte de ene na de andere bijzondere foto. We vervolgden onze tocht op stille en onverharde wegen door een woestijnachtig landschap met hier en daar een verdwaalde reuzencactus. Na anderhalf uur rijden meldt een plotseling nerveuze Dan dat hij zijn buideltasje met 400 dollar, zijn creditcards en paspoort had achtergelaten op de Alto Plano. Of het door de cocablaadjes kwam is me nooit duidelijk geworden. Anderhalf uur later bleek alles onvindbaar. De ambassade van Canada in Buenos Aires is op vrijdag en in het weekend dicht, geen paspoort. Dans humeur leed er schijnbaar niet onder: 'Well what can I say I am still alive and kicking'. Het enige wat hij later vrijwel steeds onhoorbaar gromde was: 'deep mother fucker. Ik heb Dan voor een onbetaalbare great time, een 20 uur durende busreis naar Buenos Aires, 300 euro geleend. Waarschijnlijk erfelijk belast help ik een Joodse amigo. Eigenlijk stelt het niks voor. Bovendien lost deze deep mother fucker zijn beetje schuld in en anders ach... 'I will ask Doctor Dan'.

N.B Dan mailt me met enige regelmaat uit Toronto. Hij is in een zware depressie gegleden. Het geleende geld is keurig overgemaakt.

Deel dit verhaal
Sponsoren

banner-eigenzinnig-600px.jpg

Jaap Dijkstra (Muntendam, 1954). Barkeeper, bouwvakker, politicus, wethouder, reiziger. Jaap komt nogal eens ergens en vertelt daar graag en uitgebreid over.